Supportgroep Samen Anders: ouders net zo hard aan het werk als jongeren
Gepubliceerd in: BRIX, personeelsmagazine van Spirit Jeugd & Opvoedhulp
In het voormalige pand van Beter met Thuis aan de Amsterdamse Hugo de Grootstraat verbleven deze zomer vijf pubers. Drie maanden intern en op woensdag, in de weekenden en tijdens schoolvakanties naar huis. Iedere avond een training, sport of spel afgewisseld met een huisvergadering. Privileges zijn te verdienen en (pleeg)ouders volgen een programma analoog aan hun zoon of dochter. Welkom op de Supportgroep Samen Anders, een van de nieuwe verblijfsvormen van Spirit.
In april startte ieder kind samen met hun eigen gezin met een zogenoemde go-dag: gezamenlijk onderzoek. Op zo’n dag bepalen de jongeren en ouders samen de doelen voor de komende maanden. Aan het eind van de dag ligt er een plan van aanpak, ondertekend door de ouder(s), jongere en de mentor van de supportgroep.
Strak regime
Samen anders werkt volgens een vaststaand programma, met intensieve begeleiding voor het hele gezin en een strak regime op de groep. BRIX sprak met Anouk Petit, die de afgelopen periode de rol van gezinsbegeleider en oudertrainer had, en met Chakib Kaddur, pedagogisch medewerker en mentor. We gaan terug naar de basis, vertelt Anouk: ‘Jongeren leren dat als ze morgen iets willen, ze dat vandaag moeten verdienen.’ Ze krijgen fasekaarten, waarop vaardigheden gescoord worden. Om naar de volgende fase te mogen moet iedere dag ‘behaald’ worden. Bij een niet-behaalde dag verliest de jongere privileges. Iedere avond tussen zeven en half negen is er een programma, van een training conflicthantering tot een thema-avond, sport of bewonersvergadering. Om negen uur gaat iedereen naar bed en om zeven uur gaat de wekker. Anouk: ‘We zijn niet op de groep voor de gezelligheid, we zijn er om jongeren iets te leren.’
Individu
Hoewel de jongeren op een groep verblijven, is de hulp gericht op het individu. Het is niet de bedoeling dat jongeren zich met elkaar bezighouden. Anouk: ‘Ze zijn hier voor zichzelf.’ Communicatie tussen jongeren vindt altijd plaats met een medewerker in de buurt. Buiten roken mag, maar op bepaalde tijden en alleen in je eentje. Verder is er weinig gemeenschappelijke vrije tijd.
Ouderprogramma
Terwijl de jongeren op de groep trainingen volgen en nieuwe vaardigheden aanleren, volgen ouders hetzelfde programma tijdens de tweewekelijkse oudertrainingen. Zo kunnen ze op de dagen dat de jongeren thuis zijn, het geleerde meteen in de praktijk brengen. Anouk: ‘We zien bij vrijwel alle gezinnen problemen met gezag. En zowel de kinderen als de ouders moeten beter leren onderhandelen.’ Chakib: ‘In het begin lukt het ouders vaak niet om drie positieve dingen over hun kind te benoemen. We geven ouders mee: je kind is niet perfect, maar dat ben je zelf ook niet. Focus op de dingen die je kind wél goed doet.’
Reflecteren
Langzaam maar zeker leren ouders en kinderen om het samen anders te doen. Anouk: ‘ouders en jongeren zijn heel gemotiveerd. Dat vind ik heel mooi aan deze hulpvorm. Ze zitten echt te springen om tools. En de grootste tool ben je zelf. We zijn continu aan het reflecteren op het eigen gedrag.’ Chakib: ‘Ouders en kinderen staan niet meer tegenover elkaar, ze worden weer één partij.’
Anouk: ‘Je levert na zes maanden geen perfecte situatie af, je geeft wel handvatten. Draagkracht en zelfredzaamheid zijn ontzettend belangrijk. Ieder gezin maakt daarom een Plan Vangnet. Waar kan het kind naartoe als er bijvoorbeeld bonje uitbreekt en de Supportgroep is dicht of afgelopen? Daar moeten ouders en jongeren vooraf over nadenken.’
Duidelijkheid
Volgens anouk en Chakib zit de kracht van Samen Anders mede in de duidelijkheid. Chakib: ‘In de hulpverlening is vaak onduidelijk hoe lang hulp gaat duren en wat er precies gaat gebeuren. Hier weet je: dit is het programma, na drie maanden ga ik in principe weer naar huis, dan nog drie maanden nazorg en klaar. Een kind heeft duidelijkheid nodig. Dat wordt wel eens vergeten.’
‘Ik moet steeds veranderen, en jij dan?’
Elly (50) is ruim tien jaar pleegmoeder van haar neefje David (14). Ze was al langere tijd op zoek naar hulp die hen zou passen. De Supportgroep sprak haar meteen aan: ‘Het is kortdurend en David is niet definitief uit huis.’
Voordat ze naar de supportgroep gingen, stonden Elly en David lijnrecht tegenover elkaar. Elly ziet nu dat ze te veel op haar strepen stond: ‘Ik vond dat David gewoon moest luisteren, punt. Maar in mijn hart wist ik dat dat niet werkte.’ Bij de Supportgroep kreeg Elly oog voor David’s groei en inzicht in zijn belang. Ze leerde hem los te laten en accepteren dat hij zijn eigen keuzes kan maken. David’s leerdoelen waren beter luisteren, gezag aanvaarden en minder gamen. Samen werkten ze vooral aan het met elkaar onderhandelen.
In het begin vond David het verschrikkelijk op de groep: ‘Ik wilde het liefst thuis zijn.’ Maar aan het einde vond hij het zelfs gezellig. toen Elly er niet meer bovenop zat, ontwikkelde hij verantwoordelijkheidsgevoel: ‘Hij ging terug naar de groep, en niet omdat ik er achteraan zat.’ David leerde met rollenspelen hoe hij iets kan zeggen als iemand vervelend doet: ‘vroeger liep ik gewoon weg. ook weet ik nu dat er behalve gamen ook andere leuke dingen zijn, zoals tafelvoetbal.’
Tijdens de oudertrainingen leerde Elly over dezelfde onderwerpen als David, dus los van elkaar maar wel in dezelfde periode. In de weekenden herkende Elly veranderingen in David’s gedrag, zonder er nadrukkelijk met hem over te hoeven praten: ‘alles wat je leert voer je direct uit in de praktijk, je ziet meteen effect.’ Ze vond de training pittig: ‘Maar omdat het kort is, is het goed te doen.’
Na drie maanden mocht David weer naar huis. Dat was spannend, want in de zomervakantie had hij geen dagbesteding. Maar het gaat heel goed, vindt Elly. David heeft nu zelfs een vakantiebaantje, bij een kinderkamp: ‘Daar ging ik als kind al naar toe, en nu begeleid ik daar jongeren, echt heel leuk!’
[Kader]
De Supportgroep Samen Anders is voor jongeren tot 18 jaar uit gezinnen met problemen die niet opgelost kunnen worden zolang de jongere volledig thuis blijft wonen. Jongeren én ouders moeten gemotiveerd zijn voor een intensief behandel- en begeleidingsprogramma. Contra-indicaties voor ouders en jongeren zijn onder andere ernstige psychiatrische problematiek, een verstandelijke beperking en verslavingsproblematiek.
Er is plek voor acht jongeren. Begin september 2013 is de tweede groep van start gegaan.
De methodiek samen anders is ontwikkeld door Parlan Jeugd & Opvoedhulp. Het team van Spirit heeft regelmatig contact met het team van Parlan om ervaringen uit te wisselen en zo de methodiek te verbeteren.
Meer weten of een gezin aanmelden voor de Supportgroep Samen Anders? Bel of mail de afdeling Instroom en advies van Spirit: 020 – 540 05 15 of instroom&advies@spirit.nl
Je kunt ook contact opnemen met de Supportgroep via 020 – 616 25 66 of gh.support.groep@spirit.nl